Mierenspecialist mieren in Diergaarde Blijdorp – Rotterdam
Luister naar de Mierenspecialist tijdens dit college voor de Universiteit van Nederland
Mieren hebben zeer verfijnde hersenen. Ze leven niet alleen in complexe sociale gemeenschappen, maar zijn ook goede architecten. Vroege Vogels kwam bij ons op bezoek om het over mieren te hebben. Het radio fragment is hier terug te luisteren.
door Tim Möhlmann bij Wageningen Universiteit
Wist je dat…
…onze mieren ook gegeten worden?! Het eten van mieren is in de meeste werelddelen heel normaal. In Azië worden van wevermieren (Oecophylla smaragdina) zowel de volwassen mieren, als de eitjes, larven, en poppen verwerkt in allerlei gerechten. De mieren worden verzameld uit het wild, door hun nesten uit bomen halen. Voor de opbrengst word op locale markten goed geld betaald. De gelukkige kopers bakken de mieren vervolgens in een pan om ze door een wok-maaltijd te doen, of ze worden gekookt en door een salade gemengd. Ze hebben een heerlijk frisse, citroen zurige smaak, en zijn rijk aan eiwitten en mineralen.
In Australië weten Aboriginals al eeuwen lang dat er heerlijke zoete hapjes verstopt zitten onder de droge woestijngrond. Sommige mieren van de soort Camponotus inflatus vormen met het achterlijf een soort opslagvat, waarin zeer geconcentreerde honing zit. Voor de mieren zijn deze ‘opslagvaten’ van levensbelang, want in tijden van voedselschaarste kan de kolonie op deze manier toch overleven. De mieren die vol voorraad zitten delen het eten op dat moment weer aan hun nestgenoten uit. Maar ook voor mensen is dit een aangenaam hapje. De mieren, soms wel zo groot als een druif, zijn nog zoeter dan honing en een goede bron van energie wanneer je al lang door de woestijn loopt.
Ook in Zuid- en Midden-Amerika worden mieren gegeten. Wanneer de koninginnen van de bladsnijdersmieren uitvliegen, gaan velen de straat op om deze delicatesse te verzamelen. Uitvliegende koninginnen zitten vol voedsel voorraad om een nieuwe mieren kolonie mee te stichten. Ze zijn dus rijk aan eiwitten, vetten, aminozuren, en mineralen. Koninginnen van de soort Atta cephalotes kunnen wel 3 cm groot worden, en vliegen met vele tienduizenden tegelijkertijd uit voor een bruidsvlucht. Deze mieren worden bijvoorbeeld in Mexico of Brazilië klaargemaakt in de beste restaurants, en als delicatesse geserveerd. Gerechten met “Chicatana” (Mexico), of “Formiga sauva” (Brazilië) zijn in deze landen zeer geliefd, en worden gezien als culinaire hoogstandjes. Een Nederlandse bier brouwer (Ramses bier) gebruikt deze bladsnijdersmieren om een speciaal “Ant-tenne-tripel” bier te produceren. Bier met een mier smaak!
Het eten van mieren is dus heel normaal. Toch vond je tot voor kort geen mieren terug op de Nederlandse menukaart. In 2018 en 2019 was het ook in Nederland mogelijk om mieren te bestellen in een restaurant. Mierenspecialist.nl leverde daarvoor hoog kwaliteit mieren aan een Michelin ster restaurant in Heerlen. Chef-kok Servais Tielman, eigenaar van Cucina del Mondo, bereidde daarmee een heerlijk gerecht. De bijzondere smaak-sensatie die de mieren toevoegen aan dit gerecht zal je niet snel vergeten.